W 80. rocznicę wyzwolenia Gostynina, 18 stycznia 2025 roku, delegacja Sekcji Emerytów i Rencistów Oddziału Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego w Gostyninie złożyła kwiaty pod płytą upamiętniającą nauczycieli tajnego nauczania ziemi gostynińskiej.
Zgodnie z wieloletnią tradycją przedstawiciele SEiR ZNP w rocznicę wyzwolenia Gostynina spod niemieckiej okupacji złożyli wiązankę kwiatów i zapalili znicze na płycie upamiętniającej pedagogów, którzy w czasie drugiej wojny światowej związani byli z Tajną Organizacją Nauczycielską.
– Musimy pamiętać, że każda z osób prowadzących tajne komplety narażała nie tylko własne życie, ale również życie swojej rodziny – mówiła Lilla Boguszewska, przewodnicząca Sekcji Emerytów i Rencistów Oddziału Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego w Gostyninie. – Niemcy postępowali bezwzględnie w stosunku do nauczycieli, którzy prowadzili tajne nauczanie. Groziła za to śmierć nie tylko bezpośrednio zaangażowanym, ale również całym im ich rodzinom.
Od pierwszych dni hitlerowskiej okupacji organizowane były: tajne nauczanie, pomoc dla nauczycieli, ukrywanie poszukiwanych przedstawicieli inteligencji oraz pomoc osadzonym w obozach koncentracyjnych i więzieniach. Już 26 października 1939 roku w Warszawie Zygmunt Nowicki, Kazimierz Maj, Wacław Tułodziecki, Teofil Wojeński i Czesław Wycech założyli Tajną Organizację Nauczycielską, która była konspiracyjną organizacją Związku Nauczycielstwa Polskiego. Struktury TON-u tworzono w całym Generalnym Gubernatorstwie, a także na terenie przyłączonych do Rzeszy Pomorza i Śląska. Organizacja współpracowała z Delegaturą Rządu na Kraj i ze Związkiem Walki Zbrojnej, a następnie z Komendą Główną Armii Krajowej.
Mimo kar, które groziły za nielegalne nauczanie, nauczyciele przez całą wojnę zajmowali się tajnymi kompletami. Związek Nauczycielstwa Polskiego ufundował bohaterom tajnego nauczania pomnik przed swoją siedzibą na Wybrzeżu Kościuszkowskim w Warszawie.
Tajne komplety prowadzone były również w Gostyninie, dlatego w 2006 roku ówczesny burmistrz Włodzimierz Śniecikowski ufundował tablicę upamiętniającą nauczycieli tajnego nauczania ziemi gostynińskiej.
Wielki Szacunek
Byli bohaterami