Zbliża się kolejne przestawienie zegarków, które tym razem odbędzie się w Wielkanocną Niedzielę, 31 marca. Zmiana czasu z zimowego na letni budzi wiele pytań, zwłaszcza w kontekście osób pracujących nocą. Czym się kierować i jakie prawa przysługują pracownikom w tej sytuacji?
Pomysł na rezygnację z przestawiania zegarków krążył wśród państw Unii Europejskiej od dłuższego czasu. Konsultacje społeczne jednoznacznie wskazywały na chęć zaniechania tej praktyki. Niestety, pandemia COVID-19 opóźniła proces legislacyjny. W Polsce, gdzie zmiana czasu odbywa się na podstawie rozporządzenia premiera, prace nad zniesieniem podziału na czas letni i zimowy mają zostać wznowione dopiero w 2026 roku.
Co oznacza zmiana czasu dla pracowników wykonujących nocną pracę? W dniu, gdy przestawiamy zegarki z zimowego na letni, pracują oni o godzinę krócej zgodnie z wymiarem pracy. Niemniej jednak, pracodawca zobowiązany jest zapłacić pracownikowi tak, jakby ten pracował pełny czas. Istnieje zatem pewna luka prawna, gdyż brak jest konkretnych regulacji dotyczących obliczenia wynagrodzenia w przypadku niedopracowania jednej godziny.
Sytuacja odwraca się, gdy zegarki przestawiamy z czasu letniego na zimowy. Wówczas pracownicy wykonujący nocną pracę pracują o godzinę dłużej, co powoduje powstanie nadliczbowej godziny, za którą przysługuje im dodatek do wynagrodzenia lub czas wolny.
Warto zauważyć, że zmiana czasu niezależnie od preferencji społeczeństwa ma realne konsekwencje dla życia codziennego, w tym także dla sfery zawodowej. Dlatego istotne jest, aby pracodawcy oraz pracownicy byli świadomi praw i obowiązków związanych z tym procesem.
Po długich debatach, Parlament Europejski podjął decyzję w sprawie przestawiania zegarków. Zgodnie z oficjalnymi komunikatami, do końca 2026 roku każde państwo członkowskie będzie musiało zdecydować, czy pozostaje na stałe w czasie letnim czy zimowym. Nie jest to jednak kres zmiany czasu. Nastąpi okres przejściowy, podczas którego państwa będą przygotowywać się do adaptacji pod względem technologicznym. W rezultacie ostatnia zmiana czasu prawdopodobnie nastąpi w 2027 roku.